Απο την εποχή των μύθων του Αισώπου μέχρι αυτή του Harry Potter ένα πράγμα μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα. Οι άνθρωποι λατρεύουν τα παραμύθια, τους συγκινεί ο κόσμος του φανταστικού, του μύθου, του ανέφικτου, ενός κόσμου πέρα απο τα όρια του δικού μας.
Έτσι και στον κινηματογράφο. Τα παραμύθια έχουν μια ξεχωριστή θέση στην συνείδηση κάθε λάτρη της 7ης τέχνης. Απο τον Μάγο του Οζ και την Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων, μέχρι τον Ψαλιδοχέρη και τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, το κοινό αγκάλιασε σενάρια και ιστορίες που ειπώθηκαν απο μικρούς και μεγάλους παραμυθάδες και ρόλους που ερμήνευσαν ταλαντούχοι ηθοποιοί.
Πέρα απο κάποιες κλασικές ιστορίες οι οποίες έχουν μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη απο βιβλία, υπάρχουν οι δημιουργοί που επιλέγουν να γράψουν νέες και μας συστήνουν ήρωες και πλάσματα που ποτέ μας δε φανταστήκαμε. Συνήθως για να γίνει πιο γλαφυρός αυτός ο κόσμος, σκεπάζεται με ενα σκοτεινό εως μακάβριο πέπλο μιας και ο θάνατος και το μυστήριο του “τι υπάρχει πέρα απο αυτόν” είναι κάτι που λίγο η πολύ όλους μας εχει απασχολήσει, άρα είναι εύκολο να ταυτιστούμε.
Την τελευταία 20ετία δημιουργοί που ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με αυτό το είδος (των σκοτεινών παραμυθιών) είναι ο Tim Burton και ο Guillermo del Toro, οι οποίοι μας εντυπωσίασαν στα πρώτα σκηνοθετικά τους βήματα αλλά τα τελευταία χρόνια πηγαίνουν απο τη μια μετριότητα στην άλλη και φαίνονται να μη μπορούν να βρουν τι είναι αυτό που θα κερδίσει ξανά το ενδιαφέρον του κοινού.
Τι μπορεί να είναι αυτό το κάτι λοιπόν? Γιατί σταμάτησαν να γράφονται παραμύθια που να μας αρέσουν? Πολύ απλά οι “σύγχρονοι παραμυθάδες” έχουν μετατοπίσει το ενδιαφέρον τους απο την ιστορία στην εικόνα, χάνοντας ολοκληρωτικά την ουσία του πράγματος. Στην εποχή που ο μέσος άνθρωπος βλέπει γύρω στις 2000 εικόνες την ημέρα το να στηρίζεις ολη σου την παράγωγη στο οπτικό αποτέλεσμα και να αφήνεις σε δεύτερη μοίρα την αφήγηση, την πλοκή της και τους διαλόγους, σε οδηγεί αναπόφευκτα σε στιλιζαρισμένα σκουπίδια που στερούνται ουσίας και περιεχομένου.
Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η τελευταία δημιουργία του del Toro το Crimson Peak. Απο το τρέιλερ ακόμα φαίνεται πως πρόκειται για μια υπέροχη σύλληψη σκηνικού αλλά σεναριακά πηγαίνει απο το ενα κλισέ στο άλλο χωρίς σταματημό μετατρέποντας την σε μια ταινία της σειράς, προβλέψιμη, κενή και εντέλει βαρετή.
Όταν βγαίνεις απο την αίθουσα η αίσθηση που σου έχει αφήσει είναι πως ο δημιουργός συνέλαβε την ιδέα του πορφυρού λόφου (μια ομολογουμένως υπέροχη εικόνα) και “έστησε” ολα τα υπόλοιπα γύρω απο αυτήν αλλά πάρα πολύ πρόχειρα. Ένας (σχεδόν) μονόπλευρος έρωτας, μία αντίζηλος, το δηλητήριο που σιγά σιγά ποτίζει στην πρωταγωνίστρια, ο θάνατος της μητέρας της όταν ήταν μικρή, η δολοφονία του πατέρα της και μερικά φαντάσματα, είναι ιδέες που νομίζεις οτι θα μπορούσαν να έχουν συλληφθεί ακόμα και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Καταστάσεις χιλιοπαιγμένες, διάλογοι χιλιοειπωμένοι για να μας αφήσουν μετά απο χρόνια να θυμόμαστε ενα μισογκρεμισμένο σπίτι στην κορυφή ενός πορφυρού λόφου και τίποτα παραπάνω.
Δε φτάνει μια πολύ καλή ιδέα λοιπόν, όσο όμορφη εικόνα και να παράγεται απο αυτή, οσο καλά και αν την έχουν εκτελέσει οι ηθοποιοί που θα κληθούν να παίξουν. Αν η ιστορία είναι κακή και η πλοκή της ακόμα χειρότερη, θα παραμείνει μια ασπρόμαυρη φωτογραφία σε έναν τοίχο στο σπίτι της γιαγιάς μας. Εκεί που πηγαίναμε για να ακούσουμε το ίδιο παραμύθι ξανά και ξανά. Γιατί εκείνο το παραμύθι άξιζε οσο χίλια κλισέ μαζί.. μπορεί και παραπάνω.
Aποστόλης Conway